جایگاه رئالیسم و ابزارگرایی در روش شناسی علم اقتصاد

نویسندگان

وحید مقدم

محمد واعظی

چکیده

چکیده رئالیسم علمی هدف تحقیق علمی را کشف حقیقت می داند؛ در مقابل، ابزارگرایینظریه ها را صرفاً ابزارهایی مفید می داند که برای نظم بخشیدن به داده ها و پیش بینی ساخته شده اند. مهم ترین چالش این دو، نزاع بر سر هویت های مشاهده ناپذیری است که نظریه ها جعل کرده اند. به نظر رئالیست های علمی، این هویت ها واقعاً وجود دارند و همان گونه عمل می کنند که نظریه های جعل کننده ی آنها می گویند؛ اما از نظر ابزارگرایان، اظهار نظرهای دانشمندان در مورد هویت های مشاهده ناپذیر را نمی توان صادق یا کاذب دانست. در علم اقتصاد نیز مباحث ابزارگرایی و رئالیسم جریان دارند؛ اما بر خلاف فلسفه ی علم، رویکردها مقابل یکدیگر نبوده، به دوره های زمانی متفاوتی تعلق دارند؛ همچنین ابزارگرایی و رئالیسم اقتصاد متفاوت از ابزارگرایی و رئالیسم علمی در فلسفه ی علم هستند. رئالیسم علمی، بر خلاف ابزارگرایی، تا دهه های اخیر، جایی در روش شناسی علم اقتصاد نداشت. از حدود دو دهه ی پیش، دو برنامه ی رئالیستی متفاوت با نوشته های دو پرچم دار اصلی آن، اوسکالی ماکی و تونی لاسْن، وارد ادبیات روش شناسی اقتصاد شدند. در این مقاله چالش های موجود در این زمینه بررسی می شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جایگاه رئالیسم و ابزارگرایی در روش‌شناسی علم اقتصاد

چکیده رئالیسم علمی هدف تحقیق علمی را کشف حقیقت می‌داند؛ در مقابل، ابزارگرایینظریه‌ها را صرفاً ابزارهایی مفید می‌داند که برای نظم بخشیدن به داده‌ها و پیش‌بینی ساخته شده‌اند. مهم‌ترین چالش این دو، نزاع بر سر هویت‌های مشاهده‌ناپذیری است که نظریه‌ها جعل کرده‌اند. به نظر رئالیست‌های علمی، این هویت‌ها واقعاً وجود دارند و همان گونه عمل می‌کنند که نظریه‌های جعل‌کننده‌ی آنها می‌گویند؛ اما از نظر ابزارگرا...

متن کامل

روش شناسی علم اقتصاد

هدف اصلی در این مقاله آشنایی با برخی مفاهیم اصلی در متدلوژی رایج در علم اقتصاد است. به علاوه سعی شده است به چگونگی ساخت یک مدل (صوری) و نحوۀ ارزیابی آن نیز پرداخته شود. همچنین به اهمیت و نقش تئوری های اقتصادی در تبیین پدیده های اقتصادی و پیش بینی آن ها هم اشاراتی شده است. در پایان به مقایسه روش های حاکم در علوم طبیعی و انسانی و نیز به بررسی مشکلات متدلوژیک در علوم انسانی (اقتصاد) خواهیم پرداخت....

متن کامل

روش شناسی علم اقتصاد

هدف اصلی در این مقاله آشنایی با برخی مفاهیم اصلی در متدلوژی رایج در علم اقتصاد است. به علاوه سعی شده است به چگونگی ساخت یک مدل (صوری) و نحوۀ ارزیابی آن نیز پرداخته شود. همچنین به اهمیت و نقش تئوری های اقتصادی در تبیین پدیده های اقتصادی و پیش بینی آن ها هم اشاراتی شده است. در پایان به مقایسه روش های حاکم در علوم طبیعی و انسانی و نیز به بررسی مشکلات متدلوژیک در علوم انسانی (اقتصاد) خواهیم پرداخت....

متن کامل

روش شناسی جان دیویی و علم اقتصاد

چکیده چارچوب تحلیلی اقتصاد متعارف عمدتا در ارتباط با تئوریهای ایستا می باشد. این در حالی است که ما در یک دنیای نامطمئن که همیشه در حال تغییر و دگرگونی و تکامل به طرقی نو و تازه می باشد، زندگی می کنیم. نظریه های رایج کمک چندانی در این بستر و شرایط به ما ارائه نمی دهند. تلاش در جهت شناخت و کنترل تغییرات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، مستلزم بازنگری در روش فکری ماست. این مطالعه دو رویکرد متفاوت را در ...

15 صفحه اول

روش شناسی علم آگوستینی

الوین پلنتینگا ظاهر بعضی باورهای دینی را با برخی یافته­های علم امروزی متعارض می­یابد، بنابراین پیشنهاد می­کند برای آنکه هم علم بتواند اشتباهات تفسیری ما را از متون دینی تصحیح کند و هم دین راهنمای علم در  پرهیز از یکی انگاشتن نظریه­های علمی با حقیقت شود، باید به علمی روی بیاوریم که از هر آنچه می­دانیم در آن بهره ببریم: خواه آموزه­ها و باورهای دینی، خواه داده­های تجربی و یافته­های علمی. در این مس...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
روش شناسی علوم انسانی

ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1608-7070

دوره 15

شماره 58 2009

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023